Maand: februari 2006

Suikerziekte is toch geen risicofactor voor het ontwikkelen van glaucoom. Dit blijkt uit het proefschrift “Incidence and risk factors of open-angle glaucoma” waarop Simone de Voogd op 1 maart a.s. promoveert aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.

Glaucoom is een ziekte van de oogzenuw waarbij verlies optreedt van zenuwvezels. Het gevolg hiervan is gezichtsveldverlies dat soms zelfs tot blindheid kan leiden. In Nederland loopt een 60-jarige een kans van 1% om binnen vijf jaar een glaucoom te ontwikkelen. Bij een 80 jarige stijgt dit percentage naar 3%.
De Voogd betrok haar gegevens vanuit het ERGO onderzoek waar mensen van 55 jaar en ouder uit een bepaald deel van Rotterdam bij betrokken zijn en waar gekeken wordt naar de frequentie en risicofactoren van enkele invaliderende ziekten.
De onderzoekster keek naar mogelijke risicofactoren om glaucoom te ontwikkelen, zoals bijvoorbeeld diabetes en aderverkalking. Vooral diabetes wordt nogal eens in verband gebracht met glaucoom.

Echter uit het onderzoek blijkt dat er geen enkele relatie kan worden aangetoond tussen deze beide aandoeningen en het ontstaan van glaucoom.
Hiernaast keek de Voogd naar de invloed van kleine veranderingen in het DNA van een tweetal eiwitten die betrokken zijn bij de signaaloverdracht van het hormoon oestrogeen. Veranderingen in één eiwit (oestrogeen receptor beta) bleken te leiden tot een verhoogd risico voor mannen. Voor vrouwen kon geen verband worden aangetoond tussen DNA veranderingen en het ontstaan van glaucoom.

De Voogd doet enkele aanbevelingen voor nader onderzoek. Zo wil ze vooral kijken naar leefstijleffecten. Welke rol spelen bijvoorbeeld alcohol, koffie en sigaretten, overgewicht en hoge bloeddruk bij het ontstaan van glaucoom?
[Erasmus MC]

De zorg voor 30.000 Rijnmonders met diabetes wordt reusachtig verbeterd door de komst van het Diabetes Centrum Rijnmond.

In het Diabetes Centrum Rijnmond werken huisartsen, specialisten en verpleegkundigen die diabeteszorg verlenen, nauw met elkaar samen. De komende maanden worden zoveel mogelijk patiënten ingevoerd in het computerprogramma DiMaSys, dat er onder andere voor zorgt dat mensen automatisch hun oproep krijgen voor de periodieke controles.

Het Diabetes Centrum is opgericht, omdat het aantal patiënten in de Rijnmond de komende tijd met ongeveer 3000 per jaar zal toenemen.

Het is belangrijk dat patiënten geregeld worden gecontroleerd, en vooral dat ze door een gezonde leefstijl zélf de risico’s beperken. Omdat bij de behandeling van suikerziekte heel veel hulpverleners zijn betrokken, is de zorg bovendien lastig te organiseren.

In het Diabetes Centrum Rijnmond draaien nu op proef 500 patiënten mee. Zij hebben allemaal een uitgebreid gesprek gehad waarbij hun lichamelijke conditie tot in detail in kaart is gebracht.

Het computerprogramma DiMaSys, dat staat voor Disease Management System, heeft hen vervolgens in drie patiëntencategorieën ingedeeld. Eén groep staat onder controle van de huisarts en de parktijkondersteuner. De volgende, iets ziekere categorie komt bij de diabetesverpleegkundige, de diëtist en de huisarts op controle. De laatste categorie heeft de meeste zorg nodig en loopt bij het diabetesteam in het ziekenhuis. Voordeel van zo’n indeling is dat iedere patiënt de zorg krijgt die hij nodig heeft.

Het samenwerkingsverband is uniek in Nederland. De organisatoren hopen zo de kwaliteit van de zorg te verbeteren en geld te besparen met de efficiëntere zorg.
[AD]

In Nederland betrekken ruim 205 duizend mensen insuline van de openbare apotheek. Ruim 55% (114 duizend) van hen betrekt ook diabetes-testmiddelen uit de apotheek. Daarnaast verstrekken de apotheken aan ruim 43 duizend mensen die geen insuline gebruiken diabetes-testmateriaal, zo blijkt uit cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen

Diabetes-testmateriaal
In Nederland is het verstreken van receptgeneesmiddelen waaronder insuline alleen toegestaan aan apotheken. De verkoop van testmiddelen, die worden gebruikt om het bloedglucosegehalte te bepalen, is niet voorbehouden aan apothekers. Bij diabetes-testmaterialen kan worden gedacht aan bloedglucosemeters, de daarbijbehorende teststrips en prikkertjes om een klein beetje bloed ter beschikking te krijgen, waarvan het bloedglucosegehalte kan worden bepaald. Voor het leveren van diabetes-testmaterialen moesten apothekers een aparte overeenkomst sluiten met de zorgverzekeraars. Er blijken aanzienlijke verschillen te zijn tussen de zorgverzekeraars waarbij de insulinegebruiker is aangesloten en de mate waarin deze het diabetes-testmateriaal van de apotheek betrekken. Van de 15 zorgverzekeraars die het grootste aantal insulinegebruikers binnen hun geleding hebben, betrekken de verzekerden van De Friesland Zorgverzekeraar (ZV) het diabetes-testmateriaal relatief het meest bij de apotheek (74%). Voor ZV Trias is dat het laagst (35%).

Grote verschillen
Het aantal verzekerden dat insuline gebruikt en die ook bij de openbare apotheek betrekt is voor De Friesland bijna 3700, waarmee die zorgverzekeraar op de 15de plaats staat. De nationale lijst wordt aangevoerd door Agis Zorgverzekeringen met ruim 24 duizend insuline spuitende diabetici. De metingen van de SFK hebben betrekking op de eerste drie kwartalen van 2005, dus nog voor de invoering van de zorgverzekeringswet. Daarom worden hier de ziekenfondspoot en de particuliere poot van de zorgverzekeraars nog afzonderlijk beschouwd. In de top 15 komen, op twee uitzonderingen na, uitsluitend ‘klassieke’ ziekenfondsen voor. De uitzonderingen zijn het IZA en Zilveren Kruis Achmea. Het IZA, een zorgverzekeraar voor ambtenaren staat op plaats 10 (6300 insulinegebruikers). Op de 12de plaats staat Zilveren Kruis Achmea (5500). Vanuit apothekersperspectief vertonen de cijfers een ongeveer gelijk beeld. In het Departement Gouda, verstrekken de apothekers slechts bij 30% van de insulinegebruikers ook diabetestestmateriaal. In het Departement Groot Twente is dat percentage tweeënhalf keer zo hoog (75%). Het departement Amsterdam komt op de 2de plaats (74%) en de apothekers in Friesland staan derde (72%).

Kosten
Gemiddeld verstrekken apothekers per insulinegebruiker voor ca. 460 euro per jaar aan testmateriaal. Dit bedrag is gebaseerd op de adviesverkoopprijs excl. BTW zoals opgenomen in de G-standaard en is geëxtrapoleerd uit meting over de eerste 9 maanden van 2005. Zorgverzekeraars betalen doorgaans een lagere prijs voor het materiaal aan de apothekers; er worden kortingsafspraken gemaakt. De bedragen per gebruiker wisselen per regio, maar niet zo sterk als het aandeel dat diabetes-testmateriaal van de apotheek betrekt. Insulinegebruikers in Dordrecht zijn het zuinigst met slechts 370 euro aan diabetestestmateriaal per patiënt per jaar, terwijl diezelfde kosten in Friesland het hoogst zijn, namelijk 525 euro. De kosten aan diabetes-testmateriaal bij de 43 duizend mensen, die geen insuline gebruiken zijn een stuk lager, gemiddeld 159 euro. Ook bij deze categorie geven de Dordtenaren, met 138 euro het minst uit, terwijl de Midden-Gelderlanders gemiddeld met 179 euro het meest hebben besteed. Het gaat hierbij om mensen bij wie diabetes is geconstateerd, maar het glucosegehalte met orale bloedglucoseverlagende middelen wordt gereguleerd.

Bijlage 2
Overigens dienen alle cijfers in deze rubriek met de nodige voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd. Als vanzelf zijn alleen de gegevens gebruikt die aan de SFK zijn aangeleverd. Er is door de SFK geen onderzoek gedaan naar de aard van het testmateriaal dat is verstrekt en verstrekkingen aan passanten zijn buiten beschouwing gelaten. Ook heeft de SFK er geen zicht op of de leveringsafspraken tussen zorgverzekeraars en apothekers gevolgen hebben voor de wijze waarop de apotheek de verstrekkingen van testmateriaal in hun informatiesysteem vastleggen.

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Een van de bekende indicatoren van hart- en vaatziekte en natuurlijk ook diabetes is een verminderde gevoeligheid voor insuline. Beweging en vooral krachttraining verhogen de insulinegevoeligheid weer. Taiji, een Chinese bewegingsvorm die veelal wordt ingezet vanwege de heilzame werking, blijkt weinig effect te hebben op de insulinegevoeligheid.

In totaal werden er in dit Chinese onderzoek 207 oudere, maar gezonde deelnemers in drie groepen verdeeld. De eerste groep nam Taiji lessen, drie keer week. De tweede groep deed drie keer per week krachttraining en de laatste groep veranderde niets aan de bestaande dagelijkse activiteiten. Dit was de controlegroep.

Van alle deelnemers werd de lichaamscompositie, de bloeddruk, de vrije vetzuren en de insulinegevoeligheid gemeten bij de start van het programma en ook weer na 12 maanden.

In totaal volbrachten 180 deelnemers de 12 maanden lange studie en daarbij werd het volgende geconstateerd. Op de meeste indicatoren werden tussen de onderlinge groepen nauwelijks verschillende gevonden. Alleen de insuline gevoeligheid was bij krachttraining significant toegenomen. De verschillen tussen Taiji en de controle groep waren minimaal.
[Chivo.nl]

Diabetes de baas is een boek dat laat zien hoe u te werk kunt gaan en geeft adviezen die u helpen uzelf geestelijk en lichamelijk beter te voelen – nu en op de lange termijn.

U krijgt inzicht in diabetes en de mogelijke complicaties en ontwikkelt een positieve instelling – twee belangrijke bondgenoten in de strijd tegen diabetes. U leert hoe diabetes door regelmatig bewegen en een aangepast voedingspatroon een halt kan worden toegeroepen. En u leest alles over de nieuwste manieren van testen, medicijnen en hulpmiddelen. Het boek bevat ook meer dan 40 heerlijke recepten. Kortom, in Diabetes de Baas vindt u veel praktische tips voor een gezonder en gelukkiger leven – met uw diabetes!

Medicijnen tegen psychoses geven patiënten een hogere kans op suikerziekte / diabetes. Dat concludeert het Universitair Medisch Centrum Utrecht in een studie die dinsdag is gepresenteerd.

Mensen met schizofrenie hebben sowieso vaker suikerziekte, concludeert onderzoeker D. Cohen. Ze zijn volgens hem dubbel vatbaar voor diabetes. Schizofrenen tussen de dertig en veertig jaar hebben tien keer zo vaak suikerziekte als andere mensen. Bij schizofreniepatiënten in het algemeen komt diabetes twee keer zo vaak voor.

Cohen bepleit dat artsen de bloedsuikerspiegel van patiënten die antipsychotica slikken, heel goed en regelmatig controleren.
[ANP]

Gematigde consumptie van koffie (caffeine en caffeine-vrij) verlaagt ook het risico op diabetes type 2 bij jonge vrouwen en vrouwen van middelbare leeftijd. Dit blijkt uit een studie van de Harvard School of Public Health in Boston.

Een verlaagd risico op diabetes type 2 werd altijd in verband gebracht met een hogere koffie-consumptie. De verlaging in het risico was 13 procent met één kop koffie per dag en 47% bij 4 of meer kopjes koffie. De risico-verlaging geldt niet voor alle soorten koffie; filter- en oploskoffie hebben wel een verlagend effect, expresso daarintegen niet.

» Coffee may lower risk of type 2 diabetes

Patiënten met een moeilijk instelbare diabetes zijn èn beter èn doelmatiger te behandelen wanneer zij zelf een actieve rol in die behandeling krijgen. De combinatie van het zelf bijhouden van gegevens over hun ziekte in een zogenaamd paspoort, het gebruik hiervan door de internist in het ziekenhuis en een goede voorlichting, zorgen ervoor dat ze er actiever voor kiezen zich goed aan hun therapie te houden. Dit stellen de artsen Dijkstra van het UMC St. Radboud en Niessen van het Erasmus MC in het medische vakblad Diabetic Medicine dat vandaag uitkomt.

Aangezien deze patiënten zich actiever aan hun therapie houden, is hun diabetes beter ingesteld. Daardoor hebben zij minder last van complicaties als gevolg van hun diabetes, zoals nierlijden, amputaties, of blindheid met alle gevolgen vandien voor de zorgkosten. Dit maakt de strategie van een grotere patiëntenbetrokkenheid ook doelmatiger. Wanneer de kosten en de besparingen als gevolg van deze strategie bij elkaar worden opgeteld, blijkt het programma te leiden tot een kostentoename van 65 euro per patiënt per jaar. Dit zit hem in een iets hoger medicijngebruik, vooral van insuline om de diabetes beter in te stellen en van cholesterolverlagers. Daar staat een duidelijke toename van de kwaliteit van leven van de patiënt tegenover.

Nederland telt in totaal zo’n 800.000 diabetespatiënten. Ongeveer 150.000 daarvan zijn patiënten met een moeilijk in te stellen diabetes. In plaats van bij hun huisarts, staat deze laatste groep onder begeleiding van een internist in het ziekenhuis. Die ziet hen zo’n tien tot elfmaal per jaar. Dijkstra en Niessen voerden hun onderzoek gedurende één jaar uit bij diabetespatiënten in dertien Nederlandse ziekenhuizen. Met behulp van een Nederlands rekenmodel dat de kosten en effecten voor de individuele diabetespatiënt beschrijft, rekenden zij door wat de consequenties van de nieuwe strategie zijn op de langere termijn.
[Erasmus MC]